Çürük Diş

Çürük diş, dişlerin üzerinde biriken plakların asitler üretip diş minesi adı verilen diş yüzeyine saldırması sonucu meydana gelen dişteki küçük boşluklar ve deliklerdir. Dişin herhangi bir yüzeyinde meydana gelebilme potansiyeli olan diş çürükleri, yaygın olarak dişin pürüzsüz yüzeyinde, dişin çiğneme yüzeyinin üst kısmında veya diş kökünde meydana gelir.

Her yaştan kişilerde yaygın olarak görülebilen diş çürükleri çocuklarda daha sık rastlanır. Genellikle şekerli gıdaların fazla tüketilmesi, dişlerin fırçalanmaması ve ağız hijyeninin kötü yapılması sonucu dişlerde çürüme yaşanır. Bunların yanı sıra diş eti çekilmesi, ailede diş çürüğü olan kişilerin varlığı ve ağız kuruluğu da çürük diş oluşumuna yol açabilir.

Dişlerin çürümesi sonucu oluşan boşlukta meydana gelen ağrı, ağız kokusu, diş eti kanaması ve sıcak veya soğuk sulara karşı diş hassasiyeti çürük diş belirtileri arasındadır.

Çürük Diş Neden Olur?

Ağızda varolan bakteri plakları, asitler üretip diş minesine saldırır. Bu bakteri plakları asit üretimini şekerli gıdaların artıklarından faydalanarak yapar. Bakteri plaklarının diş minesine saldırması sonucu dişler çürür. Çürük dişlere neden olan en temel faktörler şekerli gıdaların aşırı tüketimi, dişlerin fırçalanmaması ve yeterli ağız hijyeninin yapılmamasıdır.

Diş çürümesi genellikle şu sebeplere bağlı olarak ortaya çıkar:

  • Dişlerin fırçalanmaması
  • Şekerli gıdaların yoğun tüketimi
  • Yetersiz ağız hijyeni
  • Ağız kuruluğu
  • Dişte meydana gelen çatlaklar
  • Florür eksikliği
  • Diş eti çekilmesi
  • Genetik faktör
  • Anoreksiya ve bulimia gibi yeme bozuklukları
Diş Çürümesi Aşamaları Nelerdir?

Diş çürümesi 5 ana başlık altında aşamalara ayrılır. Bunlar demineralizasyon, mine çürüğü, dentin çürüğü, pulpa hasarı ve apseli diştir.

Demineralizasyon: Demineralizasyon adı verilen bu ilk aşamada çürük diş aşamasında dişte küçük, beyaz, tebeşirimsi lekeler fark edilir. Bunun nedeni diş minesindeki minerallerin parçalanmasıdır.

Mine çürüğü: Tedavi edilmediği takdirde diş çürüğü ilerler ve minenizi parçalamaya devam eder. Bunlara mine çürüğü adı verilir ve bu noktada boşluklar (delikler) gözle görülür bir hale gelir. Beyaz lekeler çürük ilerlediğinde açık kahverengimsi bir renge dönüşebilir.

Dentin çürüğü: Bakteri plakları dentin adı verilen katmana ulaştığında dişteki boşluklar daha hızlı oluşur. Bu aşamada diş hassasiyetini fark edilir, Dişteki lekeler de daha koyu bir kahverengiye dönüşebilir.

Pulpa hasarı: Diş pulpası dişin en iç tabakasıdır. Besinleri taşıyan ve dişi canlı tutan sinirleri ve kan damarlarını içerir. Çürükler pulpaya ulaştığında dişte ağrı hissedilmeye başlanır. Ayrıca dişin çevresindeki diş etlerinde kızarıklık ve şişlik de görülebilir.

Apseli diş: Derin diş çürükleri tedavi edilmezse enfeksiyona sebep olabilir. Bu durum diş kökünün ucunda bir irin oluşmasıyla sonuçlanır (periapikal apse). Oluşan bu apse sonucunda semptomlar çene veya yüze yayılan ağrı şeklinde olabilir.

Çürük Diş Belirtileri Nelerdir?

Diş çürüğünün meydana geldiği dişin boşluğundaki ağrı, yoğun bir şekilde hissedilen ağız kokusu, dişte kahverengi, siyah veya beyaz lekelenme ve sıcak-soğuk suyla temas edildiğinde oluşan diş hassasiyeti çürük dişlerin en belirgin semptomlarındandır.

Dişlerin çürümeye başladığı genellikle şu belirtiler sonucu belli olur:

  • Zaman zaman keskinleşen diş ağrısı
  • Dişte belirgin şekilde ortaya çıkan delik ve boşluklar
  • Yoğun bir şekilde hissedilen ağız kokusu
  • Dişte kahverengi, siyah veya beyaz lekeler
  • Sıcak-soğuk suyla temas edildiğinde oluşan diş hassasiyeti
  • Diş eti kanaması
  • Herhangi bir besinin ısırılması sonucu hissedilen ağrı
  • Yüzün şişmesi
Çürük Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?

Çürük diş ağrısı için evde uygulanabilecek doğal yöntemler söz konusudur. Bunların başında tuzlu su ile gargara, soğuk kompres uygulaması, ağrı kesici ilaçlar ve hidrojen peroksit gelir. Alternatif tıp olarak da sarımsak, nane ve kekik kullanımı çürük diş ağrısına iyi gelebilir. Alternatif yöntemler için doktora danışmanız tavsiye edilir.

Çürük diş ağrısına iyi gelen yöntemler şunlardır:

  • Tuzlu su ile gargara yapmak
  • Dişe soğuk kompres uygulamak veya buz torbası koymak
  • Ağrı kesici ilaçlar içmek
  • Hidrojen peroksitle ağzı çalkalamak
  • Dişe karanfil yağı, hindistan cevizi yağı, vanilya özü veya sarımsak ezmesi sürmek
  • Başı yüksekte tutmak
  • Nane çayı poşeti ve kekik denemek

Diş çürüğü, diş minesinin bakteriler tarafından üretilen asitler nedeniyle zamanla aşındığı bir durumdur. Başlangıçta ağrısız olabilir, ancak ilerledikçe hassasiyet, ağrı ve diş kaybına yol açabilir. Düzenli diş temizliği ve florürlü ürünlerle önlenebilir.

Diş eti hastalığı, diş etlerinin iltihaplanması veya enfekte olmasıyla ortaya çıkar. Kırmızı, şiş, kanamalı diş etleri erken uyarı işaretleridir. Tedavi edilmediğinde diş kaybına ve ağız kokusuna neden olabilir. Düzenli fırçalama ve diş ipi kullanımı önemlidir.

Diş beyazlatma, diş yüzeyindeki lekeleri ve sararmaları azaltarak diş rengini açmayı amaçlayan kozmetik bir işlemdir. Genellikle özel beyazlatma jelleri veya lazer kullanılır. Profesyonel uygulama diş minesine zarar vermeden etkili sonuç sağlar.

Diş dolgusu, çürük veya kırık dişleri onarmak için kullanılan bir tedavidir. Kompozit veya amalgam gibi malzemelerle diş doldurularak fonksiyon ve estetik kazandırılır. Erken müdahale dolgunun ömrünü uzatır.

Kanal tedavisi, dişin içindeki sinir ve damar dokusu enfekte olduğunda uygulanan bir işlemdir. Enfekte dokular temizlenir, diş içi özel malzemelerle doldurulur ve diş korunur. Tedavi sonrası diş normal işlevini sürdürebilir.